Een onderzoek van het anaal kanaal wordt een proctologisch onderzoek genoemd. Hierbij is een visuele inspectie mogelijk van de laatste 5 cm van de dikke darm ( anaal kanaal). De anus zelf is een sluitspier die bestaat uit een onderhuids en een dieper gelegen gedeelte. De sluitspier (kringspier) controleert de doorgang van de stoelgang.

Aan de binnenzijde van het anaal kanaal ligt ook nog het zogenaamde aambeizwellichaam. Dit bestaat uit bloedvatkluwens die bedekt zijn met een (gevoelloos) slijmvlies. Deze belangrijke structuur zorgt voor de zorgvuldige afsluiting die nodig is om darmgassen tegen te houden.

Aan de binnenzijde (in het slijmvlies) bevinden zich ook slijmkliertjes die de stoelgang soepel door de anus laten glijden.

De inspectie van het anaal kanaal wordt uitgevoerd door middel van een kort metalen buisje dat via de anus ingebracht wordt. Doorheen het holle buisje wordt een lampje geplaatst en kan rechtstreeks binnenin de anus gekeken worden. Aambeien die klachten veroorzaken kunnen tijdens het onderzoek ook ineens behandeld worden. Het onderzoek wordt als 'raar' ervaren maar is niet pijnlijk en duurt slechts één minuutje. Hieronder een afbeelding van de gebruikte proctoscoop.